دنیای خاکستری ما – دکتر لطفی زاده پدر علم فازی

ستاره  ریاضیات فازی به خدای ریاضیات پیوست.
لطفعلی عسکرزاده ، مشهور به لطفی‌زاده یا لطفی ع. زاده او بنیان‌گذار منطق فازی و استاد دانشگاه برکلی در کالیفرنیا است و لقبِ «اُستادتمام» دارد. در بخش یادکرد منابعِ اکثر متون فنیِ مربوط به منطق فازی، نام او به‌صورت زاده ذکر می‌شود.
لطفی علی عسکرزاده از پدری ایرانی (اردبیلی) و مادری یهودیِ روس درباکو و دارای تابعیت ایرانی ــ که آن زمان در جمهوری شوروی سوسیالیستی آذربایجان واقع در اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی بود ــ متولد شد، در سال‌های پایانیِ جنگ جهانی دوم به ایالات متحدهٔ آمریکا مهاجرت کرده و اکنون مقیم آن کشور است.
وی در ۱۵ بهمن ۱۲۹۹ خورشیدی (۴ فوریه ۱۹۲۱ میلادی) از والدینی ایرانی در شهر باکو در جمهوری آذربایجان، اتحاد شوروی متولد شد. پدرش روزنامه‌نگار و بازرگان، از اهالی اردبیل و خبرنگار روزنامه ایران و مادرش فانیا کوریمان پزشک کودکان یهودی روس بود. لطفی تحصیلات ابتدایی خود را در همین شهر و به زبان روسی آغاز کرد. والدین لطفی، در پی قحطی و نایابی ناشی از سیاست‌های تعاونی‌سازی دوران استالین، باکو را ترک کرده و به ایران و شهر تهران مهاجرت کردند. او در این زمان ده ساله بود. وی در تهران در دبیرستان البرز (مدرسه مسیونری پرسبیتری) و در دانشکده فنی دانشگاه تهران ادامه تحصیل داد.
لطفی‌زاده در امتحانات دانشگاه تهران مقام دوم را کسب کرد. در سال ۱۹۴۲ رشته مهندسی برق را در این دانشگاه با موفقیت به پایان رساند و در دوران جنگ دوم جهانی و اشغال ایران توسط متفقین به ایالات متحده مهاجرت کرد. در مؤسسه فناوری ماساچوست (ام.آی. تی) ادامه تحصیل داد و در سال ۱۹۴۶ درجه کارشناسی ارشد در مهندسی برق را دریافت نمود. به‌دلیل اقامت والدینش در نیویورک سیتی، از دانشگاه کلمبیا تقاضای پذیرش کرد و در مقطع پی اچ دی با یک منصب تدریس پذیرفته شد. در سال ۱۹۴۹ فارغ‌التحصیل و سال بعد استادیار همان دانشگاه شد.
زاده ده سال در دانشگاه کلمبیا تدریس کرد، و در سال ۱۹۵۷ به درجهاستاد تمامی ارتقا یافت. او از سال ۱۹۵۹ تاکنون در دانشگاه کالیفرنیا، برکلی تدریس کرده است. او اثر پیشگامانه خود در زمینه مجموعه‌های فازی را در ۱۹۶۵ منتشر کرد، اثری که در آن به شرح ریاضیات نظریه مجموعهٔ فازی پرداخت. او در ۱۹۷۳ نظریه منطق فازی خود را طرح کرد.
پژوهش تخصصی
وی در دانشگاه کلمبیا، با تدریس در زمینهٔ «تئوری سیستم‌ها» کارش را آغاز کرد. سپس به تدریس در چند دانشگاه معتبر آمریکا پرداخت. در سال ۱۹۵۹ به برکلی رفت تا به تدریس الکتروتکنیک بپردازد. از سال ۱۹۶۳، ابتدا در رشته الکتروتکنیک و پس از آن در رشته علوم کامپیوتر کرسی استادی گرفت.
بازنشستگی
پروفسور لطفی‌زاده به‌طور رسمی از سال ۱۹۹۱ بازنشسته شده‌است. وی مقیم سانفرانسیسکو است و در آنجا به پروفسور «زاده (Professor Zadeh)» مشهور است. پروفسور لطفی‌زاده درهنگام فراغت، به سرگرمی محبوبش عکاسی می‌پردازد. او عاشق عکاسی است و تاکنون شخصیت‌های معروفی همچون رؤسای جمهور آمریکا، ترومن و نیکسون، رو به دوربینِ وی لبخند زده‌اند.
سرگرمی دیگر پروفسور لطفی‌زاده های-فای است. او در اتاق نشیمن خود ۲۸ بلندگوی حساس تعبیه کرده تا به موسیقی کلاسیک با کیفیت بالا گوش کند.
لطفی‌زاده همچنین درکنار جان ر. راگاتسینی در ۱۹۵۲ به خاطر پیشگامی در توسعه دادن تبدیل زد، که در پردازش سیگنال‌های گسسته مورد استفاده قرار می‌گیرد شناخته شده است. این روش‌ها هم‌اکنون در پردازش سیگنال‌های گسسته، کنترل دیجیتال، و دیگر سیستم‌های گسسته در صنعت و پژوهش مورد استفاده است. این دو حرف زد را برای تبدیل زد به‌کار برده و رایج کردند.
پروفسور لطفی‌زاده دارای ۲۵ دکترای افتخاری از دانشگاه‌های معتبر دنیاست. او در سال ۱۹۷۳ به عضویت در آکادمی ملی مهندسی برگزیده شد.بیش از ۲۰۰ مقاله علمی را به‌تنهایی در کارنامه علمی خود دارد و در هیئت تحریریه ۵۰ مجله علمیِ جهان مقام «مشاور» را داراست. وی یکی از پژوهشگرانی است که دارای بیشترین ارجاع (highly-cited) در مقالات علمی دنیاست. زاده تا اکتبر ۲۰۱۴، ۱۴۰٬۰۰۰ یادکرد در گوگل اسکالر داشته و نیز ۳۵۰٬۰۰۰ مقاله دارای کلمه «فازی» در عنوان خود بوده‌اند. در اسفندماه ۱۳۹۴ دانشگاه تهران به عنوان اولین دانشگاه محل تحصیل ایشان ضمن برگزاری بزرگداشتی نشان دکترای افتخاری خود را به ایشان اهدا کرد.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

*